สุขจากการพัฒนา ตอน สุขของชุมชนบ้านหนองกระทิง

พืชผัก นานาชนิด ของชุมชนบ้านหนองกระทิง ได้ถูกนำมาจัดวางแสดงให้กับนายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี พร้อมผู้บริหารสำนักงาน กปร.และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในโอกาสเปิดงาน “44ปีแห่งการพัฒนา ปวงประชาอยู่ดีมีสุข” ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดฉะเชิงเทรา พร้อมกับจำหน่ายให้ผู้สนใจเข้าชมงานครั้งนี้

ผลผลิตเหล่านี้ นับเป็นผลสำเร็จจากการเรียนรู้ด้านการพัฒนาการเกษตรจาก ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เนื่องจากชุมชนแห่งนี้ประสบปัญหาช้างป่ารุกราน เข้าทำลายพืชผลทางการเกษตรของชาวบ้าน จึงต้องวางแนวทางแก้ไข

นางประทุม พนากูล ผู้ใหญ่บ้านบ้านหนองกระทิง เล่าให้ฟังว่า เมื่อเกิดปัญหาผลผลิตเสียหายเพราะช้างป่า จึงจัดสรรพื้นที่สาธารณะของหมู่บ้าน 17ไร่ ให้กับสมาชิก35ครัวเรือนได้เข้ามาทำการเกษตรแปลงละ 1งาน 80ตารางวา เพื่อให้มีรายได้เสริม

จุดเริ่มต้นที่ สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ หรือ สสน.มาเป็นพี่เลี้ยงในการแก้ไขปัญหา เริ่มต้นด้วยการกำหนดพื้นที่สาธารณะทั้งหมด 46ไร่ ได้แบ่งเป็นสระน้ำ 15ไร่ บ่อตักตะกอน 3ไร่ ลานปูนสำหรับทำกิจกรรมและพื้นที่ว่างเปล่ารวม 3-4ไร่ และแปลงเกษตร 17ไร่ มีการจัดตั้งกลุ่มขึ้นเพื่อบริหารจัดการพื้นที่ โดยเริ่มต้นจากการเก็บเงินจากสมาชิกเข้ากองทุนคนละ 100บาท จากนั้นจะเก็บเฉพาะค่าน้ำ เพื่อใช้ในการซ่อมแซมระบบการให้น้ำ

ผลผลิตการเกษตรที่เกิดขึ้น ได้มีพ่อค้าคนกลางจากจังหวัดชลบุรีมารับซื้อ และให้คนในชุมชนและพื้นที่ใกล้เคียงมาเลือกซื้อพืชผักสวนครัวในพื้นที่เกษตรแห่งนี้ และมีแนวคิดที่จะทำโครงการถนนคนเดิน เพื่อให้ผู้ที่ต้องการจับจ่ายและนักท่องเที่ยวได้เดินเข้าไปเลือกพืชผักสวนครัวที่ต้องการจากแปลงเกษตรด้วยตนเอง

ผลผลิตที่เกิดขึ้น สามารถสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชนหนองกระทิงทั้งรายวัน รายสัปดาห์ และรายเดือน คือเฉลี่ยแปลงละ 300-500บาท บางรายได้รายได้เดือนละ 5,000 ถึง10,000บาทเลยทีเดียว

ผู้ใหญ่ประทุมเล่าด้วยว่า ปัจจุบันปัญหาช้างป่าเริ่มบรรเทาลงจากเดิมที่ช้างจะเข้ามากินข้าวในแปลงนาและมันสำปะหลัง ชาวบ้านได้เริ่มเปลี่ยนพื้นที่ไปปลูกยูคาลิปตัส และชุมชนบ้านหนองกระทิง ยังเป็นหนึ่งใน2หมู่บ้านในจังหวัดฉะเชิงเทรา ที่เข้าโครงการพัชรสุธาคชานุรักษ์ ของสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา จึงได้รับความช่วยเหลือในการอยู่ร่วมกับช้างป่าอย่างสมดุล  พร้อมไปกับได้รับความช่วยเหลือจากเกษตรจังหวัดและเกษตรอำเภอที่ให้ความรู้ด้านการเกษตรต่างๆ การเตือนภัยโรคระบาด โดยเฉพาะอย่างยิ่งศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ช่วยแนะนำการพัฒนาอาชีพ การปรับปรุงบำรุงดิน เทคโนโลยีการให้ปุ๋ยพร้อมระบบน้ำ และสนับสนุนวัสดุทางการเกษตรให้เป็นจุดเริ่มต้นในการสร้างอาชีพ

ปัจจุบัน ชาวบ้านหนองกระทิง ไม่เพียงที่จะอยู่ร่วมกับช้างป่าได้อย่างสมดุล แต่ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่พระราชทานศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริให้เป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อการพัฒนาอาชีพอย่างยั่งยืน ยังได้สืบสานรักษาต่อยอดมายังรัชสมัยปัจจุบัน ได้สร้างอาชีพสร้างรายได้ให้อย่างต่อเนื่อง สร้างสุขให้เกิดขึ้นกับชาวหนองกระทิงได้อย่างแท้จริง.

 

บทความโดย สุวินา เอี่ยมสุทธา

ขอบคุณภาพบางส่วนจากชุมชนหนองกระทิง