40ปี ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

4ดำภูพาน ประกอบด้วย ไก่ดำภูพาน สุกรภูพาน โคเนื้อภูพาน กระต่ายดำภูพาน  และกวางรูซ่า สัตว์เศรษฐกิจที่เป็นผลงานวิจัยของงานปศุสัตว์ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร ได้มีการเผยแพร่สู่เกษตรกรที่สนใจได้ไปเลี้ยงเป็นแหล่งโปรตีน ตามพระราชประสงค์ของในหลวงรัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

กวางรูซ่าแม้จะมีการส่งเสริมให้เลี้ยงอย่างแพร่หลายมานานนับสิบปี ก็ยังคงเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่น่าสนใจ เพราะเป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่าย กินหญ้า ฟาง  ใบไม้ทุกชนิด ทั้งใบไม้แห้งและสด อาหารข้นใช้อาหารวัว โรคแทบไม่มี จึงมีการทำวิจัยและเผยแพร่ส่งเสริมให้ประชาชนที่สนใจเลี้ยงเพื่อการค้าอย่างต่อเนื่อง

โดยนอกจากบริโภคเนื้อ และเลี้ยงเพื่อสันทนาการแล้ว ผลผลิตสำคัญคือเขากวางอ่อน ที่มีสรรพคุณเป็นยา ทั้งเสริมสมรรถภาพเพศชาย ปรับสมดุลเพศหญิง แก้ปัญหาการมีบุตรยาก ลดการอักเสบกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น คลายเครียด ช่วยให้หลับสบาย

การเผยแพร่ผลงานวิจัยด้านปศุสัตว์เป็นงานส่วนหนึ่งของศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่พัฒนาตามแนวพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร อย่างต่อเนื่องมาตลอด40ปี เพื่อให้สถานที่แห่งนี้ เป็นพื้นที่ค้นคว้า วิจัย พัฒนาหารูปแบบที่เหมาะสมสอดคล้องกับสภาพภูมิสังคม ทั้งด้านดิน แหล่งน้ำ การฟื้นฟูป่า การพัฒนาอาชีพ มีการขยายผลไปยังพื้นที่โดยรอบ เพื่อช่วยเหลือเกษตรกรให้มีอาชีพทำกินอย่างเหมาะสมและยั่งยืน โดยผลงานวิจัยที่เผยแพร่ออกไป ยังมีงานวิจัยด้านอื่นๆ เช่น การพัฒนาพันธุ์ข้าว การนำภูมิปัญญาย้อมครามมาใช้กับผ้าไหม

เมื่อวันจันทร์ที่ 28 พฤศจิกายน 2565 พลอากาศเอก ชลิต พุกผาสุข องคมนตรี รองประธานกรรมการบริหารโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นประธานในพิธีเปิดงานครบรอบวันก่อตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ปีที่ 40 ภายใต้ชื่องาน “4 ทศวรรษ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ สืบสาน รักษา ต่อยอด เพื่อพัฒนาชีวิตที่ยั่งยืน” ณ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร โดยมีนายปวัตร์ นวะมะรัตน เลขาธิการ กปร. กล่าวรายงานถึงวัตถุประสงค์การจัดงาน เพื่อรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่มีพระราชดำริให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริขึ้น รวมถึงสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสืบสาน รักษา ต่อยอดโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และเผยแพร่องค์ความรู้ต่าง ๆ แก่ประชาชนให้รับทราบถึงผลสำเร็จของการน้อมนำแนวพระราชดำริไปประยุกต์ใช้จนเกิดผลสำเร็จอย่างยั่งยืน

ทั้งนี้ องคมนตรีและคณะ เยี่ยมชมนิทรรศการผลการดำเนินงานของศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯ จากหน่วยงานที่ร่วมดำเนินการสนองพระราชดำริ รวมถึงนิทรรศการของเกษตรกร โรงเรียนขยายผล การดำเนินงานของงานศึกษาและพัฒนาปศุสัตว์ “4 ดำมหัศจรรย์”+1 ประกอบด้วย ไก่ดำภูพาน สุกรภูพาน โคเนื้อภูพาน กระต่ายดำภูพาน และกวางรูซ่า โดยได้มอบพันธุ์สัตว์ให้กับเกษตรกรเครือข่าย นำไปเลี้ยงเพื่อสร้างอาชีพและเป็นแหล่งโปรตีนต่อไป

พงศกร ครุฑเมือง เจ้าของครุฑเมืองฟาร์ม จ.นนทบุรี หนึ่งในเกษตรกรที่มารับกระต่ายดำภูพาน ไปขยายพันธุ์ เปิดเผยว่า ได้ตั้งฟาร์มขึ้นเพื่อช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส ให้มีอาชีพ มีรายได้เลี้ยงตนเอง และเมื่อเห็นวีดีโอเลี้ยงกระต่ายจากยูทูบ จึงติดต่อขอพันธุ์กระต่ายจากศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานฯไปเลี้ยง สามารถจำหน่ายเป็นกระต่ายพันธุ์ไปแล้วส่วนหนึ่ง โดยครั้งนี้มารับกระต่ายเป็นครั้งที่2

จากนั้นองคมนตรีได้เยี่ยมชมแปลงเทคโนโลยีการเกษตร พร้อมทั้งเป็นประธานในพิธีเปิดโรงงานแปรรูปสมุนไพรต้นแบบศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อเป็นแหล่งผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่มีคุณภาพมาตรฐาน ปลอดภัย ให้แก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนและเกษตรกร เป็นการสร้างรายได้แก่ประชาชน อีกทั้งยังเป็นแหล่งเรียนรู้เทคโนโลยีในการผลิตและแปรรูปสมุนไพร

การดำเนินงานตามแนวพระราชดำริของศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตลอดระยะเวลา 40ปีที่ผ่านมา ได้สร้างอาชีพให้กับเกษตรกรอย่างเป็นรูปธรรม สร้างชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และยังเป็นเกษตรกรเครือข่ายเผยแพร่ความสำเร็จของการดำเนินงานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงออกไปอย่างกว้างขวาง เพื่อวิถีชีวิตที่มีความผาสุกอย่างแท้จริง.